گروهي از پژوهشگران آمريكايي باانتشار مقالهاي در نشريه”ساينس”دستاورد خود در ساخت آزمايشگاه رمز “دي.ان.اي” يك سلول باكتريايي با استفاده از مواد ژنتيكي را شرح دادهاند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از بي.بي.سي ، اين پژوهشگران اميدوارند با استفاده از ژنومهاي طراحي شده بتوانند در نهايت سازواره زندهاي را “خلق” كنند كه قادر به توليد سوخت پاكيزه و جذب گاز اكسيد كربن از جو زمين باشد.
اصطلاح ژنوم به مجموعه كامل اطلاعات مربوط به خصوصيات وراثتي يا نقشه ژنتيكي يك موجود زنده اطلاق ميشود و رمز (يا كدهاي) دي.ان.اي حامل آن است.
انتشار نتيجه تحقيقات گروه آمريكايي به ديگر دانشمندان امكان آن را مي دهد تا روش مورد استفاده اين گروه را ازنظر اعتبار علمي ارزيابي كنند اما كساني نيز درمورد جنبههاي اخلاقي ايجاد “حيات مصنوعي” ابراز نگراني كردهاند.
در واقع، چندين سال است كه اين گروه از منتقدان خواستار بحث و تبادل نظر درباره خطراتي بودهاند كه از نظر آنان ايجاد مصنوعي موجودات زنده يا به اصطلاح حيات مصنوعي ميتواند درپي داشته باشد.
در مقابل دكتر “هميلتون اسميت” كه در تحقيقات اخير شركت داشته، تاكيد دارد كه ژنوم ساخته شده دراين فرآيند – كه نسخه دي اناي DNAباكتري (Mycoplasma genitalium)است – گامي به سوي پديد آوردن “حيات تركيبي” است و نه “حيات مصنوعي.”
وي گفت: بايد بين “حيات تركيبي” و “حيات مصنوعي” تفاوت قايل شد زيرا در ايجاد حيات تركيبي، دانشمندان به طراحي كروموزومهاي سلول به شكل مورد نظر خود مبادرت ميورزند كه با “خلقت حيات” تفاوت دارد.
در مقالهاي كه اين گروه هفده نفره از محققان آمريكايي منتشر كردهاند آمدهاست كه ژنوم باكتريايي موردمطالعه حاصل تركيب شيميايي واحدهاي كوچك دي.ان.اي بوده است.
اين واحدهاي دي.ان.اي سپس در داخل يك باكتري كشت شد و با اتصال به يكديگر، قطعات بزرگتري را ايجاد كرد كه دانشمندان به نواركاست ضبط صوت تشبيه كرده و آن را كاست دي.ان.اي نام دادهاند.
در ادامه اين فرآيند، چند قطعه بزرگ دي.ان.اي پديد آمد كه اتصال آنها به يكديگر، در واقع نسخهاي از خصوصيات ژنتيكي باكتري موردنظر را ايجاد كرد.
دانشمنداني كه در اين فعاليت مشاركت داشتند اين نسخه تركيبي را (1.0 - (Mycoplasma JCVIناميدهاند كه شامل نام باكتري وحروف اول نام مركز محل اين تحقيقات، يعني موسسه “جي كريگ ونتر” در راكويل، ايالت مريلند آمريكا است.
دكتر كريگ ونتر، كه چند سال پيش در مسابقه جهاني براي كشف دي.ان.اي انسان شركت داشت، معتقد است خرده سازوارههاي تصنعي ميتوانند در توليد سوختهاي بدون آلودگي، مانند هيدروژن، كارآيي قابل توجهي داشته باشند.
به نظر وي ميتوان از انواع ديگر باكتريهاي تركيبي بهمنظور جذب گازهاي گلخانهاي از جو زمين استفاده كرد.
دكتر اسميت، يكي از دست اندركاران تحقيقات اخير، ابراز اميدواري كرده است كه اين تحقيقات زمينه مساعدي را براي آنچه كه ميتواند نگرشي نوين به مهندسي سازوارههاي زنده باشد، فراهم آورد.