راهي تازه براي مطالعه واكنشهاي شيميايي مولكول پيدا شد
دانشمندان در سالهاي اخير دريافتهاند كه ميتوان با بهرهگرفتن از پالسهاي بسيار سريع ليزر كه تنها به مدت يك فوتو ثانيه باقي ميمانند، نحوه پيشروي و تطور واكنشهاي شيميايي را از روي تغييراتي كه در طي اين مدت كوتاه عارض مولكولها ميشود، مشخص ساخت.
اما مسالهاي كه در اين ميان كار تهيه تصاوير دقيق را با دشواري مواجه ميسازد آن است كه نحوه قرارگيري مولكولها تصادفي است و همين امر موجب ميشود در بسياري از موارد زاويه قرارگيري مولكولها به گونهاي باشد كه تصاوير دريافتي را با هالهاي ابر مانند همراه سازد.
دانشمندان با روانه كردن پرتوهاي ليزري بسيار كوتاه مدت (طول موجهاي فوقالعاده كوتاه) به مولكولهاي اكسيد نيتريك نشان دادهاند كه چگونه در طول زماني كه دو اتم در درون هر مولكول از دو اتم ديگر دور ميشوند، ابر الكتروني آنها دستخوش تغيير ميشود و بر محيط سايه مياندازد.
به نوشته هفته نامه علمي “ساينس”، يك گروه از محققان در شوراي ملي تحقيقات كانادا در اوتاوا از روشهاي طيف نگارانه (استروئوسكوپيك) براي مشاهده جدا شدن مولكولهاي دو اتمي (ديمر dimerيا دو پار) اكسيد نيتريك از يكديگر استفاده كردهاند.
هر يك از اين ديمرها از چهار اتم (دو اتم اكسيژن و دو اتم نيتروژن) درست شدهاند كه دو به دو (يك اتم اكسيژن با يك اتم نيتروژن) به يكديگر متصلند.
محققان كانادايي جدا شدن يك مولكول از مولكول ديگر را از منظر يكي از دو مولكول دنبال كردهاند و موفق شدهاند از تاثير حالت قرارگيري تصادفي مولكولها كه موجب سايه افتادن و مبهم شدن تصوير ميشود، در امان بمانند.
مطالعه اين گروه از پژوهشگران براي نخستين بار نكتهاي را كه تاكنون در تصاوير گذشته مبهم بود روشن ساخته و نشان داده است كه چگونه ابر الكتروني در جريان دور شدن دو مولكول تغيير شكل ميدهد.
روش جديد اين امكان را فراهم آورده كه از اين پس شيميدانان بتوانند از فرآيند فعل و انفعالات شيميايي در حين عمل و در تراز اتمي، فيلم تهيه كنند.