گذشتگان بر اين باور بودند كه اندازهگيري شنوايي كودكان تا سن شش سالگي امكان ندارد، اما تكنولوژي سالهاي اخير نشان داده است كه انسان قادر به اندازهگيري شنوايي كودكان و نوزدان حتي در چند ساعت پس از تولد است.
كودكي كه كم شنوايي او ناشناخته مانده است تاخير رشد و تكامل زبان و گفتار و شناخت نسبت به همسن و سال خود خواهد داشت، يادگيري او مختل و در صورتي كه شدت كم شنوايي او زياد باشد و تا سنين ۴- ۳سالگي اقدام توانبخشي بر روي او صورت نگيرد موجب اختلالات شديدي در رشد و تكامل زبان و گفتار او خواهد شد.
تشخيص زودرس كم شنوايي موجب شروع اقدامات درماني و توانبخشي از سنين پايين و نتيجه آن بهتر شدن رشد زبان و گفتار و شناخت كودك خواهد بود.
ميزان كم شنوايي از خفيف تا عميق متغير بوده و عدهاي كم شنواييهاي خفيف كودك را اهميت نداده و با توجه به اينكه با صداي متوسط او را صدا مي زنند و او پاسخ نميدهد تصورشان اين است كه كودك شنوايي ندارد در حالي كه ممكن است كودك فقط كم شنوايي به علت عفونت گوش مياني داشته باشد ولي از آنجاييكه شنوايي كودك در سنين پايين در حال رشد و تكامل است همين مقدار كم شنوايي نيز در آينده وي تاثير خود را در ميزان يادگيري او خواهد داشت.
در صورت وجود علائم خطرزا براي كم شنوايي در خانواده حتما با پزشك معالج و يا شنوايي شناس بايد تماس گرفت ضمن اينكه لوازم و ادوات شنوايي سنجي در كشور وجود دارد و هر لحظه كه نسبت به شنوايي نوزاد خود دچار ترديد شويم ميتوانيم به مراكز سنجش شنوايي مراجعه كرده اندازهگيري شنوايي كودك را درخواستم كنيم.
اطمينان از شنوايي طبيعي كودكان به خصوص در سالهاي اوليه زندگي، وظيفه مهم والدين و كادر بهداشتي- درماني ميباشد و از آن جايي كه تشخيص زود هنگام و مداخله مناسب كم شنوايي از بروز بسياري از عوارض آن در آينده خواهد كاست، بنابراين توجه به عوامل خطرزاي كم شنوايي براي والدين و كادر بهداشتي- درماني بسيار مهم است.
تاخير در زبان و گفتار، از عوامل بروز كم شنوايي، تاخير زبان و گفتار است كه در آن حالت كودك با شنوايي طبيعي بايستي بتواند در سن يكسالگي كلمات ساده همچون بابا و مامان و يا تا سن دو سالگي بتواند تركيب دو يا سه كلمه را ادا كند، در صورت تاخير رشد و زبان و گفتار، براي بررسي شنوايي با پزشك معالج، با پزشك معالج يا شنوائيشناس مشورت شود.
وجود عفونتهاي مكرر گوش به خصوص عفونت در گوش مياني، موجب كاهش شنوايي خواهد شد كه در صورت تكرار عفونت يا تداوم آن حتما ضمن مشورت با پزشك معالج، شنوايي كودك نيز بررسي شود.
سابقه فاميلي كم شنوايي در خانواده و در صورت وجود افراد كم شنوا در فاميل درجه يك و دو كه هيچ علت خاصي براي آن وجود نداشته باشد، شنوايي كودك را بايد بررسي كرد.
در صورت وجود عواملي همچون وزن تولد كمتر از ۱۵۰۰گرم، تنفس مصنوعي به مدت بيش از ده روز پس از تولد، يرقان شديد در هنگام تولد كه نياز به تعويض خون داشته باشد، عفونتهاي ويروسي مادر مانند سرخچه درهنگام حاملگي، هيدرو سفالي كودك، ابتلا كودك به مننژيت، اريون و سرخك، بايستي ارزيابي شنوايي كودك يكي از اقدامات والدين باشد، هر چند در بسياري از موارد ممكن است تاثيري بر شنوايي كودك نداشته باشد.
***اما چرا بايد شنوايي كودك را آزمايش كرد؟
بيشتر بچهها هنگامي كه بدنيا ميآيند به خوبي ميشنوند، اما تعداد كمي از آنها نميتوانند بشنوند، ما همه بچهها را آزمايش ميكنيم تاآنهايي را كه نميتوانند بشنوند، شناسايي كنيم.
بسيار مهم است تا جايي كه امكان دارد، كاهش شنوايي را سريع تشخيص دهيم چراكه بچههايي كه كاهش شنوايي آنها به موقع تشخيص داده نميشود، دوران يادگيري بسيار سختي خواهند داشت.
اگر كاهش شنوايي كودك را به موقع تشخيص دهيم ، راههاي بسيار زيادي وجود دارد كه بتوان به كودك كمك كرد و اطمينان حاصل نمود كه شنوايي نوزاد پيش از آنكه بيمارستان را ترك كند، ارزيابي شده است.
*** مواردي كه بايد درباره آزمايش شنوايي سنجي بدانيم
آزمايش بدون خطر و بدون درد است و در حدود ده دقيقه انجام ميشود، بيشتر بچهها هنگام آزمايش خواب هستند و پدر و مادر نتايج آزمايش را پيش از ترك بيمارستان خواهند ديد.
برخي كودكان ممكن است، نياز به انجام آزمايشهاي ديگري همچون وجود مايع در گوش، وجود سر و صدا در اتاق آزمايش و يا تكان خوردنهاي بيش از حد كودك داشته باشند.
بيشتر بچههايي كه نياز به آزمايش ديگري دارند، شنواييشان طبيعي است فقط بعضي از آنان كاهش شنوايي از خود نشان خواهند داد و اگر كودكي در آزمايش شنوايي قبول نشد، حتما در اولين فرصت آزمايش براي او تكرار شود.
برخي از نوزادان در آزمايش اوليه شنوايي خوبي دارند و در آزمايش اوليه قبول ميشوند ولي بعدها به علت بروز برخي بيماريها، برخي ضربه ها و صدمات ، برخي داروها و يا تاريخچه و سابقه خانوادگي دچار كاهش شنوايي ميشوند كه بايد به موقع تشخيص و به پزشك متخصص مراجعه كرد.