سایت پزشکان بدون مرز دارو، درمان، بیماری، علمی
گیاهان دارویی، طلای سبز ایران زمین۸۴/۰۷/۱۲
از دیرباز خواص گیاهان دارویی برای انسان‌ها شناخته‌شده و باتوجه به تنوع آب وهوایی کشت انواع گیاهان دارویی و معطر در آداب و رسوم ایرانیان سابقه طولانی دارد.
طب سنتی در قرن ۱۹جایگاه خود را تا حدی در تمام دنیا به علم‌پزشکی جدید و یا به عقیده خیلی‌ها به “علم پزشکی شیمیایی” داده‌است.
رویکرد جدید علم به سمت گیاهان دارویی و موادطبیعی به‌جای استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی اهمیت کشت و فرآوری این گیاهان را روشن می‌سازد و بازگشت بسوی طب سنتی سبب شده که بیش از ۸۰درصد تحقیق در مراکز تحقیقات دارویی دنیا به استفاده از مواد گیاهی و طبیعی معطوف شود.
پیشرفت علم پزشکی و گیاه‌شناسی یافته‌های جدیدی را از اهمیت وخواص گیاهان در درمان بیماریهامعرفی میکند و عوارض نامطلوب داروهای شیمیایی به پیشرفت علم گیاهان دارویی سرعت بیشتری بخشیده‌است.
این درحالیست که کشور ایران به تنهایی به‌اندازه چهاربرابر قاره اروپا دارای شرایط اقلیمی برای تولید گیاهان دارویی است، از این رو تولید این گیاهان می‌تواند در کنار “طلای سیاه”، نام “طلای سبز” را وارد سبد اقلام صادراتی کشورمان قراردهد.
عطاران که نسل به نسل طبابت با گیاه را تجربه می‌کنند، مصرانه روش‌های درمانی خود را بهترین راه علاج بیماران می‌دانند و طب سنتی را که مبتنی بر استفاده از گیاهان دارویی است، درمان بدون عوارض می‌دانند.
یک عطار قزوینی براین باور است، فایده گیاهان دارویی این است که حداقل اگر درمان نکند عوارضی هم بدنبال ندارد.
“حسن شهیدی” افزود: گاهی بعضی ازبیماری‌ها با کم‌ترین هزینه بااستفاده از گیاهان دارویی که عوارض کمی دارند، قابل درمان هستند.
علی که شغل عطاری را درکنار پدر خود آموخته‌است، درباره طرز تهیه گیاهان دارویی گفت: گیاهان دارویی را از مناطق کوهستانی و داروهایی را که به‌شکل مایع یا کپسول هستند از شرکت‌هایی که مجوز تولید از سوی وزارت صنایع و بهداشت دارند، تهیه می‌کنیم.
به‌گفته‌یک کارشناس طب سنتی، بیش از ۲۵۰گونه گیاه‌دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی استان قزوین شناسایی شده‌است که بیش از ۷۰گونه را گیاهان اسانس دار و معطر تشکیل می‌دهند و بصورت مستقیم در طب سنتی بکار می‌رود.
مهندس “علی اکبرنیا” گونه‌های مختلف آویشن، مریم گلی، کاکوتی، مرزه‌کوهی، گلپر و زیره کوهی را از گونه‌های مهم گیاهان دارویی تولیدی در استان قزوین ذکر کرد و افزود: این گونه‌هااهمیت خاصی در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی دارند.
وی اظهار داشت: سطح زیر کشت گیاهان دارویی در استان قزوین ۴۵هکتار است که باتوجه به شرایط اقلیمی و نزدیکی به‌بازار مصرف تهران، امکان توسعه کشت گیاهان دارویی در دیم‌زارهای کم‌بازده اراضی شور، اراضی کوهستانی و دشت تا سطح بیش از هزار هکتار میسر خواهد بود.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین نیز در این‌باره گفت: نتایج طرح‌های تحقیقاتی نشان می‌دهد که تعدادی از گونه‌های دارویی را می‌توان به‌عنوان کشت پاییزه، بهاره و تابستانه باآبیاری مناسب و در مناطق کوهستانی بصورت دیم کشت کرد.
مهندس “علی‌اصغر محمدبیگی” افزود: وجود شرکت “دینه” تولیدکننده داروهای گیاهی در استان قزوین مزیتی برای این استان بشمار می‌رود و گل گاو زبان و گلپر این استان معروفیت خاصی در بازار گیاهان دارویی کشور دارد.
وی اظهارداشت: الموت، طارم سفلی، بوئین زهرا ازمناطق رشد گیاهان دارویی است و به‌علت تنوع آب و هوایی ایران و وجود چهار فصل متنوع بیش ازهفت هزار نوع گونه گیاهی در کشور وجود دارد.
مهندس “محمد بیگی” افزود: حاصل ۴۰سال فعالیت و تحقیق در گونه‌های گیاهی منطقه قزوین این بود که این گونه‌ها در درمان بسیاری از بیماری‌های معده، روماتیسم، قلب، بیماری‌های کبدی، دردهای مفاصل و غیره بکار می‌رود.
به‌گفته وی گیاهان دارویی می‌توانند مواد مفید معدنی موجود در گیاهان را جذب و پس از مصرف تفاله‌آنرا دفع کرده و مانند داروهای شیمیایی، رسوبی در بدن باقی نمی‌گذارد.
یک دکتر داروساز در این‌باره گفت: در علم پزشکی داروها به سه‌دسته تقسیم می‌شوند، دسته اول داروهایی کاملا با منشاء طبیعی، دسته دوم داروهای نیمه مصنوعی و دسته سوم داروهای شیمیایی هستند.
دکتر “فرهاد کشاورز” درباره طب گیاهی افزود: بعد از کشف آنتی بیوتیک‌ها در دهه ۱۹۵۰میلادی علم پزشکی وارد دنیای جدید خود شد و از این به‌بعد شاهد افول طب گیاهی و حیوانی در جهان هستیم.
این دکتر داروساز اظهار داشت: آنتی بیوتیک‌هاتحول بزرگی دردرمان بیماران ایجاد کرد و بعد از آن چهار هزار نوع داروی شیمیایی کشف و ساخته شدند.
وی افزود: اثرهای درمانی خوبی که داروهای شیمیایی(غیرطبیعی)داشتند مشخص شد که آنها عوارض نامطلوبی از خود بجای می‌گذارند بطوری که استفاده از آنها توسط پزشکان روز به روز محدودتر می‌شود.
براساس گزارشی که در شصت و پنجمین فصلنامه علمی، اقتصادی جنگل هاومراتع کشور به چاپ رسیده ۶۰درصد مصرف‌کنندگان دارویی را بانوان تشکیل می‌دهند.
براساس این گزارش، بیشترین تعداد گیاهان دارویی متعلق به زیر رده جداگل برگ‌ها و بیشترین تعداد گونه از تیره نعناعیان با حداقل ۴۳گونه و بیشترین جنس از تیره کاسنی با تعداد حداقل ۲۶جنس است.
پسته، زرشک، میخک، چنگال آبی، شب بو، کدو، شمعدانی، حنا، پنیرک، کتان، خشخاش، آلاله، عناب، گل سرخ، چتریان، بنفشه، اسفند، استبرق، گاو زبان، کاسنی، پامچال، روناس، گل میمون، توسکا، لاله عباسی، نارون، گزنه، سنجد، شاه پسند، بید از ارقام مهم گیاهان دارویی بشمار می‌روند.
این گزارش افزوده‌است: نداشتن شناخت کافی از منابع غنی گیاهی موجود در نواحی مختلف کشور و کاربرد آنهاباعث می‌شود سالانه حدود ۶۰۰میلیارد ریال ازبودجه عمومی کشور صرف پرداخت یارانه برای تامین داروهای مورد نیاز شود.
در پایان این گزارش آمده‌است: مصرف داروهای گیاهی درمورد بیماری‌های ساده پوستی در اولویت اول و موارد مربوط به مو در اولویت دوم قرار می‌گیرد.