سایت پزشکان بدون مرز دارو، درمان، بیماری، علمی
بر اساس مطالعه‌اي كه تازه منتشر شده است، دانشمندان فناوري نانو در مقايسه با مردم عادي، نسبت برخي از جنبه‌هاي اين علم، نگراني بيشتري احساس مي‌كنند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از خبرگزاري فرانسه، فناوري نانو — علم ساخت اشيايي كه با واحدهايي ۱۰هزار برابر كوچكتر از عرض موي انسان اندازه گرفته مي‌شود — تقريبا در هر بخشي موفقيت‌هايي داشته است.
صدها محصولات مصرفي اكنون حاوي ذرات نانو هستند كه بيشتر اين محصولات آرايشي، كرم‌هاي ضد آفتاب و محصولات پاك‌كننده با ذرات ميكروسكوپي هستند.
اما اين اولين گام در عرصه‌اي است كه مبلغان نانو آنرا انقلابي مي‌خوانند كه برخلاف ابعاد بسيار كوچك نانو، تاثيري بسيار بزرگ خواهد داشت.
كاربرد بالقوه فناوري نانو در عرصه پزشكي طيف وسيعي دارد كه از ابزارهاي تشخيصي درون بدني گرفته تا مهندسي بافت و آزادسازي مقدار بسيار اندك دارو را در بر مي‌گيرد.
ذرات نانو كه بسيار سبك‌تر و مستحكم‌تر از چيزهايي هستند كه امروز استفاده مي‌شوند مي‌توانند صنايع اتومبيل و هواپيما را متحول كنند و در زمينه روباتيك، رايانه‌ها، پوشاك، ذخيره انرژي و پاكسازي هوا نيز پيشرفت‌هايي داشته باشد.
دو نظرسنجي كه در ميان ۳۶۳دانشمند و مهندس فناوري نانو و ۱۰۱۵فرد بزرگسال آمريكايي انجام شد، نشان داد كه در طرز برخورد آنها نسبت به اين فناوري كه به سرعت در حال رشد است اما هنوز امتحان خود را پس نداده است، تناقض قابل‌ملاحظه‌اي وجود دارد.
جاي تعجب نيست كه دانشمندان مي‌گويند فعاليت‌شان به موفقيت‌هاي بزرگي در عرصه پزشكي، پاكسازي محيط زيست و دفاع ملي منجر خواهد شد اما آنان نسبت به خطر ايجاد آلودگي بيشتر و مشكلات غير منتظره بهداشتي ناشي از نانو به مراتب نگران تر از عموم مردم هستند.
نويسندگان اين مطالعه كه “ديترام شويفل” از “دانشگاه ويسكانسين- مديسون” رياست آنها را بر عهده داشت، اختلاف نظر موجود بين دانشمندان و مردم را ناشي از دو نكته مي‌دانند.
نخست آنكه دانشمندان از مدتي قبل در ميان خود بحث‌هايي را درباره خطرات مرتبط با نانو و نبود تحقيق در اين حوزه آغاز كرده‌اند و نكته دوم آنكه رسانه‌ها پيوسته از فوايد بالقوه نانو گزارش ارايه مي‌كنند و جنبه خطر آن را كم اهميت جلوه مي‌دهند و به اين ترتيب ديدگاه تحريف شده‌اي را در اختيار عموم مردم قرار مي‌دهند.
محققاني كه خطرات نانو را بررسي مي‌كنند محور توجه خود را بر تاثيراتي كه ورود اين ذرات ريز به ريه‌ها از طريق استنشاق يا فرستادن نانوروبات‌ها به بدن براي ترميم بافت آسيب ديده، چه تاثيري روي سلامتي انسان خواهد داشت متمركز مي‌كنند.
همچنين سوال‌هايي نظير اينكه آيا ذرات نانو براي سلامت و محيط زيست مي‌توانند سمي باشند يا خير مطرح شده‌اند.
“نايجل كامرون” رييس “موسسه بيوتكنولوژي و آينده انسان در موسسه فناوري ايلي‌نويز” و كارشناس در زمينه فناوري نانو در مصاحبه با خبرگزاري فرانسه گفت، اطلاعات عمومي و سياسي نسبت به اين فناوري — با وجود اينكه آنها درباره آن صحبت كرده‌اند — بطور حيرت‌آوري اندك است.
در گذشته ورود فناوري‌هاي جديد مانند انرژي هسته‌اي يا ارگانيسم‌هاي اصلاح شده از لحاظ ژنتيكي معمولا با شور و شوق عمومي استقبال شده و زمانيكه حادثه‌اي روي داده يا احتمال خطرات ديگري بروز كرده، نگراني همگاني را به دنبال داشته كه در برخي كشورها اين واكنش‌ها تاثير فلج‌كننده اي داشته است.
كارشناسان نانو اميدوارند با مطرح كردن و بحث درباره اين خطرات پيش از اينكه فناوري آنها وارد عرصه عمومي شود، از بروز چنين واكنش‌هايي پيشگيري كنند.
شويفل گفت، فناوري نانو ظاهرا اولين فناوري نوظهوري است كه دانشمندان بايد به عموم مردم توضيح دهند كه چرا بايد درباره برخي خطرات بالقوه آن بيشتر نگران باشند.