سایت پزشکان بدون مرز دارو، درمان، بیماری، علمی
ميدان‌هاي مغناطيسي درخدمت توانايي مغزي مبتلايان به سكته مغزي ۸۴/۰۸/۱5
بيماران مبتلا به سكته مغزي مي‌توانند با كمك پالسهاي مغناطيسي كه به مغز آنها اعمال مي‌شود توانايي‌هاي حركتي و احساسي خود را بازيابند.
روش تجربي تازه‌اي كه “تحريك ورا بدني مغناطيسي مكرر” (repetitive (transcranial magnetic stimulation (rTMSنام گرفته مشتمل است بر قرار دادن سيم‌پيچ‌هاي الكترومغناطيسي بر روي كاسه سر بيماران مبتلا به سكته مغزي و آزاد ساختن پالسهاي مغناطيسي كه از درون مغز بيمار عبور مي‌كند.
جريان متناوب ميدان مغناطيسي موجب مي‌شود تركيبات يوني درون سلولهاي عصبي به حركت درآيند و فعاليت مغز شخص را تحت تاثير قرار دهند.
محققان در يك دهه اخير از اين روش در زمينه‌هاي مختلف از تهيه تصوير از فعاليتهاي مغز گرفته تا درمان افسردگي در افراد استفاده كرده‌اند، اما تا اين زمان سازوكار دقيق نحوه تاثيرگذاري اين فرايند بر مغز افراد مشخص نشده است.
“هيوبرت دينز” از دانشگاه رور واقع در وخوم در آلمان به اتفاق همكارانش به بررسي تاثير شيوه “آر تي ام اس” بر فعاليتهاي بخشهاي كنترل حركت در مغز افراد اقدام كرده است.
در گذشته محققان نشان داده بودند پالسهاي مغناطيسي كه به سمت بخشهاي معيني از مغز روانه شوند مي‌توانند موجب صدور فرمان حركت از مغز به برخي عضلات شوند.
دنيز و همكارانش از پالسهاي مغناطيسي قوي براي مشخص ساختن آن بخش از مغز كه مسوول حركت دادن انگشت اشاره در افراد است استفاده كردند. در اين آزمايش از ۳۳داوطلب سالم كمك گرفته شد.
اين محققان ابتدا به اين نكته توجه كردند كه زماني كه انگشت اشاره داوطلبان به طور غيرارادي به حركت در مي‌آيد كدام بخش از مغز آنها فعال مي‌شود.
در گام بعدي اين بخش از مغز داوطلبان تحت تاثير پالسهاي مغناطيسي با تواتر پنج هرتز قرار داده شد.
اين فركانس براي تحريك سلولهاي مغزي مناسب است. مدت زمان تابش ميدان هشت دقيقه بود و برخي از داوطلبان خاطر نشان كردند كه احساس سوزش و جزجز در مغز خود داشته‌اند.
پس از اين مرحله تحريك، پژوهشگران ميزان حساسيت انگشت اشاره داوطلبان را با قرار دادن سوزني بر روي آن آزمايش كردند. قبل از اعمال تحريك حداقل فاصله ميان دو سوزن كه داوطلب قادر به تشخيص احساس سوزش در انگشت خود بود ۱/۵ميلي متر بود، اما پس از اعمال تحريك مغناطيسي اين فاصله به ۱/۳ميلي متر كاهش پيدا كرد.
به گفته دنيز اين ميزان تغيير نشانه يك بهبود بسيار چشمگير است و عملا معادل ميزان حساسيتي است كه در انگشتان نوازندگان و يا افراد نابينايي كه از الفباي بريل استفاده مي‌كنند پس از انجام تمرينات و ممارست بسيار حاصل مي‌شود.
در همين حال تصاويري كه با دستگاه اسكنر از مغز اين داوطلبان تهيه شد نشان داد مناطقي كه امواج ميدان به آنها برخورد كرده بسيار فعالتر شده‌اند.
با اين حال محققان هنوز نمي‌دانند تابش ميدان چگونه ميزان حساسيت مغز را افزايش مي‌دهد.
به اعتقاد متخصصان حتي باوجود نبود درك نظري عميق از سازوكار نحوه تاثير ميدان بر مغز مي‌توان اين نكته را پذيرفت كه اين شيوه تحريك نقش قابل ملاحظه‌اي در بهبودي فعاليت مغزي كساني دارد كه در اثر سكته مغزي تا اندازه‌اي توانايي‌هاي مغزي خود را از دست داده‌اند.