سایت پزشکان بدون مرز دارو، درمان، بیماری، علمی
بیماران مبتلا به ایدز، منزوی در جامعه، زندگی دشوار اردبیل، خبرگزاری جمهوری اسلامی ۸۴/۰۹/۱۲
بیماری ویروسی ایدز که از سالها پیش در اقصی نقاط جهان شیوع یافته است، به عنوان یکی از مرگ‌زاترین بیماریها بیشترین قربانیان خود را از میان افراد تهیدست و طبقه پایین جامعه می‌گیرد.
به اعتقاد کارشناسان چند عامل درشیوع این بیماری در بین طبقات متوسط به پایین جامعه موثر است که مهمترین آنها فقر بهداشتی خانواده‌ها، اعتیاد به موادمخدر و به خصوص اعتیاد تزریقی و پایبند نبودن به زندگی زناشویی است.
بر این اساس به‌هم خوردن مناسبات اجتماعی فرد، طرد از سوی دوستان و نیز خانواده و ابتلا به انواع آسیبهای روحی و روانی از پیامدهای اولیه بیماری ایدز است که آن را از سایر بیماریها متمایز می‌کند.
اگرچه ممکن است مبتلایان بیماری ایدز خود چندان دخالتی در ابتلا نداشته و بوسیله خون آلوده، شریک جنسی قانونی مبتلا و استفاده از خدمات دندانپزشکی آلوده شده باشند، ولی نگرش عمومی جامعه به‌این افراد بسیار منفی است و همه آنها را با چوب بی‌بندوباری می‌رانند.
نحوه نگرش مردم به مبتلایان بیماری ایدز با فرهنگ عمومی جوامع ، میزان آلودگی جوامع مختلف به این بیماری ، میزان آموزش و نحوه آشنایی مردم با این بیماری ارتباط مستقیم دارد.
درجوامعی که ابتلا به ایدز موضوعی بسیار منفی تلقی شده و مبتلایان به طور کامل از چرخه تعاملات اجتماعی حذف و دچار مشکلات متعدد روحی و جسمی شده‌اند، احتمال انتقام‌گیری آنها از افراد سالم جامعه بیشتر است و باید به این جنبه از موضوع بیشتر توجه شود.
به رغم این که بیماری ایدز از طریق روابط اجتماعی از قبیل استفاده از ظروف مشترک غذاخوری، استفاده از حمام و سرویس بهداشتی مشترک و دست دادن و حتی بوسیدن منتقل نمی‌شود، ولی افراد سالم پرهیز محسوس و آزاردهنده ای در تعامل با مبتلایان ایدز دارند و این نوع رفتارها مشکلات مبتلایان به این بیماری را مضاعف کرده است.
کارشناسان بهداشت و درمان معتقدند آنچه هم‌اکنون بیشتر ازهر چیز لازم به نظر می‌رسد اهتمام به آموزش همگانی و شناساندن راههای پیشگیری از این بیماری مهلک است، چرا که ضعف آموزش نه تنها موجب گسترش این بیماری می‌شود بلکه در بلندمدت موجب پنهان ماندن آن و سردرگمی مردم و مسوولان در برخورد و مقابله با آن خواهد شد.
آنها می‌گویند این بیماری در کنار اعتیاد و هپاتیت به علت روش انتقال و تاثیرات فردی و اجتماعی مشابه از لحاظ دسته‌بندی در زمره بیماریهای رفتاری قرار می‌گیرد.
یک پزشک متخصص بیماریهای عفونی به خبرنگار ایرنا گفت: هرچند تاکنون درمان قطعی ایدز میسر نشده است با این حال هزینه درمان نسبی این بیماری برای هر بیمار ماهانه پنج میلیون ریال است که فقط می‌تواند تا حدودی عوارض این بیماری را به تاخیر بیندازد.
دکتر شهرام حبیب‌زاده افزود: هنوز هیچ بیانیه‌ای جهانی درمورد شروع درمان برای مبتلایان این بیماری صادر نشده و فقط بر لزوم شروع درمان درمرحله حاد بیماری توافق شده است.
وی بااشاره به ظهور علایم بیماری بعد از دو الی شش هفته که با تب همراه است، دوره نهفتگی این بیماری را بین پنج تا ۱۵سال ذکر کرد و گفت: دوره نهفتگی این بیماری به علت بی‌اطلاعی حتی خود بیمار مرحله خطرناکی است که در این حالت امکان انتقال نیز چندین برابر پس از اطلاع از بیماری به افراد دیگر است.
وی بیان کرد: در مرحله حاد بیماری و وقتی بیش از ۸۰درصد گلبولهای سفید بدن در اثر این بیماری از بین رفت، بدن بیمار قدرت و توان دفاع در برابر بیماریها و عفونت‌های جزیی را از دست می‌دهد و بیمار در اثر کاهش سیستم ایمنی بدن جان خود را از دست می‌دهد.
وی، به لزوم آگاهی دهی بر مردم در مورد این بیماری و روشهای انتقال آن تاکید کرد و گفت: آموزش در این زمینه به تنهایی کافی نیست و برای این که آموزشهای ارایه شده به عملکرد تبدیل شود باید عمق آگاهی‌ها گسترش یابد تا در پی آن در نوع و کیفیت رفتار تغییر حاصل شود.
دکتر حبیب زاده افزود: اگر آموزشها و اطلاعات ارایه شده به مردم بشارت دهنده و هشداردهنده نباشد و عمق خطراتی که هر فرد را در ابتلا به این بیماری نشان ندهد، تغییر رفتار و نگرش فرد حاصل نخواهد شد.
وی با اشاره به لزوم برخورد واقع بینانه با این بیماری توسط خود بیمار و اطرافیان گفت: نحوه برخورد غلط با افراد مبتلا به بیماری ایدز ممکن است موجب واکنش‌های ضد اجتماعی فرد مبتلا و انتقام از اطرافیان شود.
وی اظهارداشت: مشاوره مددکاری و روان شناختی با افراد مبتلا باید با حفظ حریم خصوصی فرد و احترام به او انجام شود تا به سلب اعتماد بیمار به پزشکان و مشاوران منجر نشود و بیمار به جای قبول ابتلا به ویروس ایدز آن را انکار نکند.
رییس مرکزبهداشت شهرستان اردبیل نیز با اشاره به وجود بیش از ۴۰میلیون نفر مبتلا به ایدز در جهان و مرگ سه میلیون و یکصد هزار نفر در سال ۲۰۰۵ میلادی گفت: در سال میلادی گذشته بیش از پنج میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا شده‌اند.
دکتر جعفر بشیری افزود: برخلاف تصور عموم مردم، این بیماری بیشتر در میان اقشار تهیدست جامعه دیده می‌شود و در کشورهای در حال توسعه شیوع بیشتری دارد، چرا که در کشورهای توسعه یافته به علت گستردگی آموزش و رعایت نکات بهداشتی و ایمنی افراد کمتری مبتلا می‌شوند.
وی بیان کرد: هم‌اکنون بر اساس برآوردهای جهانی روزانه ۱۴هزار نفر به ویروس ایدز مبتلا می‌شوند که استفاده از سرنگ مشترک و داشتن روابط متعدد و پرخطر جنسی به ترتیب در ابتلا به ویروس ایدز درصد شیوع بالاتری دارند و امکان انتقال این ویروس از مادر به کودک ۴۰درصد است.
وی با اشاره به وجود تخمینی چهار میلیون نفر معتاد و حدود ۴۰۰هزار نفر معتاد تزریقی در کشور گفت: اگر این آمار دقیق باشد، این میزان احتمال خطر شیوع بیشتر ویروس ایدز در جامعه ایران را نشان می‌دهد.
دکتر بشیری به فقدان مرجع مشخص و حتی آمار دقیق در مورد تعداد معتادان تزریقی، مبتلایان به ایدز و زنان خیابانی حامل ویروس ایدز اشاره کرد و افزود: بی‌توجهی در این زمینه آسیب پذیری جامعه را در مقابل این بیماری افزایش می‌دهد.
وی گفت: آخرین آماری که در زمینه تعداد مبتلایان به ویروس ایدز در کشور منتشر شده حکایت از وجود ۱۲هزار نفر مبتلا در سراسر ایران دارد، ولی قطعا این آمار دقیق نیست و میزان واقعی مبتلایان در سطح جامعه به مراتب بیشتر از این آمار است.
وی اولین مرحله از مبارزه و مقابله با این بیماری را شناسایی مبتلایان و دادن آموزشهای لازم به اطرافیان آنها و در مرحله بعدی به کل افراد جامعه ذکر کرد و اظهارداشت: کشور تایلند تجربه موفق شناسایی، آموزش و دادن مشاوره به مبتلایان این بیماری را دارد و ما نیز باید با پرهیز از پنهان کاری در این زمینه بر اساس روشهای علمی و به طور واقع بینانه با این بیماری برخورد کنیم.
مدیر مرکز مشاوره و مقابله با ایدز جمعیت هلال احمر استان اردبیل نیز در گفتگو با خبرنگار ایرنا آموزش ، پیشگیری، تشخیص ، مددکاری، مشاوره، حمایت و درمان را به ترتیب مراحل برخورد علمی با این بیماری بر اساس تجربیات جهانی اعلام کرد و گفت: در این چرخه نباید وقفه‌ای ایجاد شود.
دکتر داود هادی تعداد مبتلایان به ویروس ایدز در استان اردبیل را ۳۱نفر اعلام کرد و افزود: تاکنون هفت نفر این افراد در اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند و چهار نفر نیز به سایر استانها مهاجرت کرده‌اند.
وی بیان کرد: تاکنون فقط برای ۱۰نفر از ۲۰مبتلای موجود این بیماری در استان اردبیل به علت استقبال نکردن از خدمات مشاوره و درمان پرونده حمایتی و درمانی تشکیل شده است.
وی از همکاری نکردن ارگان‌ها و دستگاه‌های مرتبط با این بیماری انتقاد کرد و گفت: در زمینه درمان ، مشاوره ، حمایت و آموزش خانواده مبتلایان به ایدز متولی قانونی وجود ندارد و همه مراکز مرتبط نیز همکاری ضعیفی با هم دارند.
دکتر هادی، آموزش مبتلایان، اطرافیان و به‌خصوص آموزش عمومی در زمینه این بیماری در جامعه را ضعیف توصیف کرد و افزود: در استان اردبیل به جز مرکز مشاوره و مقابله با بیماری ایدز مستقر در جمعیت هلال احمر استان محلی برای آموزش و ارایه خدمات بهداستی ، درمانی و مشاوره‌ای وجود ندارد و حتی مرکز بهداشت استان نیز متخصص آموزشی در این زمینه ندارد.
وی گفت: مردم اطلاعات کمی در مورد این بیماری خطرناک دارند و نهادهای اطلاع رسان نیز ضعیف عمل می‌کنند و به علت نارسایی‌های فرهنگی و سخت بودن برخی از روشهای پیشگیری و آموزش اجرای روشهای درمان و مقابله این بیماری نیز با استقبال روبه رو نمی‌شود.
مدیر مرکز مشاوره و مقابله با بیماری ایدز جمعیت هلال احمر استان اردبیل اضافه کرد: بیشتر مبتلایان در این استان از افراد سطح پایین جامعه بوده و در تامین معیشت روزانه خود دچار مشکل هستند و علاوه بر تامین نیازهای دارویی گران قیمت به حمایت مالی در تامین معیشت روزانه نیز محتاج هستند.
وی گفت: مردم بیشتر اوقات برخورد مناسبی با مبتلایان به ایدز ندارند و این موضوع مهمترین نگرانی و دغدغه اجتماعی مبتلایان به این بیماری است.
وی افزود: از اول امسال تاکنون با ۳۰نفر مربی آموزشی بیش از یکهزار نفر در زمینه ایدز در این مرکز آموزش دیده و ۳۰۰نفر ار مراجعان نیز مشاوره و راهنمایی شده‌اند.
بیشتر کارشناسان و مسوولان مرتبط با بیماری ایدز بر اطلاع رسانی ضعیف در این زمینه اذعان دارند و آموزش و پیشگیری را مهمترین راه مقابله با این بیماری می‌دانند.
بیماران مبتلا نیز که در اثر بی‌احتیاطی ، کم اطلاعی و بی‌تجربگی به این ویروس مبتلا شده‌اند از نحوه برخورد و طرد توسط جامعه ناراضی و گله مند هستند.
آنچه در این میان بیشتر ضروری به نظر می‌رسد توجه بیش از پیش به آموزش عمومی از طریق رسانه‌ها در مورد خطرات و راههای مقابله با این بیماری ، لزوم تهیه و تدوین آمار و اطلاعات برای ساماندهی بیماری و کاهش آسیبهای اجتماعی و نیز رفتار با بیماران ایدز همانند سایر بیماران است
