سایت پزشکان بدون مرز دارو، درمان، بیماری، علمی
نقش كليدي سلنيوم در كار غده تيروئيد
غده تيروئيد غده پروانه‌اي شكلي است كه در جلوي گردن قرار گرفته است و اين غده هورمونهايي ترشح مي‌كند كه بر تمامي فعاليتهاي بدن تاثير مستقيم مي‌گذارند.
به گزارش روز چهارشنبه پايگاه اينترنتي دويچه‌وله، فعاليت غده تيروئيد نه تنها بر فعاليت اندامهاي دروني بدن بلكه بر وضعيت روحي و عاطفي فرد نيز تاثير مستقيم دارد و اگر كار تيروئيد دچار اختلال شود عملكرد تمامي اندامهاي دروني بدن مختل مي‌شود.
مشكلات ناشي از اختلال در كار غده تيروييد به دو دسته تقسيم مي‌شوند: دسته اول مشكلاتي كه در اثر پركاري تيروئيد بوجود مي‌آيند و دسته دوم مشكلاتي كه كم كاري تيروئيد موجب بروز آنها مي‌شود و اين دو حالت با نشانه‌هاي متفاوتي همراه هستند.
پركاري تيروئيد منجر به توليد بيش از نياز هورمونهاي تيروئيدي در بدن مي‌شود و از آنجا كه هورمونهاي تيروئيدي سوخت وساز دروني بدن را كنترل مي‌كنند، افزايش ميزان آنها در خون سبب بالا رفتن سوخت و ساز دروني بدن و لاغري مي‌شود.
افزايش ضربان قلب، بيخوابي و بي‌قراري نيز از نشانه‌هاي پر كاري تيروئيد هستند در حاليكه كم‌كاري تيروييد به علت كاهش توليد هورمونهاي تيروئيدي تمامي فعاليتهاي دروني بدن را دچار خمودگي و كرختي مي‌كند.
بي‌حالي يا شل بودن، كندي ضربان قلب، كاهش سوخت و ساز دروني بدن و افزايش وزن همگي از پيامدهاي كم كاري تيروييد هستند.
پركار شدن غده تيروييد مي‌تواند علل مختلفي داشته باشد و يكي از شناخته شده‌ترين اين علت‌ها نقص سيستم ايمني بدن است و وظيفه سيستم ايمني بدن از بين بردن ذرات خارجي و بيگانه‌اي است كه وارد بدن شده‌اند.
نقص و اشكال در كار اين سيستم موجب مي‌شود كه سيستم ايمني نتواند هدف را بدرستي تشخيص بدهد و گاه به يكي از اندامهاي دروني بدن حمله كند و اين حالت سبب بروز بيماري خودايمني مي‌شود.
حمله سيستم ايمني به غده تيروييد موجب پركاري اين غده مي‌شود و عللي مانند استرس و فشار روحي رواني زياد نيز سبب پركاري تيروييد مي‌شوند.
پركاري تيروييد اگر به موقع تشخيص داده شود بخوبي به دارو پاسخ مي‌دهد و مي‌تواند به سرعت بهبود يابد.
حالت دوم كم كاري تيروييد است و اين در حالي است كه متخصصين غدد داخلي هنوز دليل روشن و واضحي براي علت كم‌كاري تيروييد نمي‌شناسند.
كم كاري غده تيروييد مشكلي است كه متاسفانه دير تشخيص داده مي‌شود و عواقب وخيم‌تري به دنبال دارد.
پژوهشكده بين‌المللي دانشگاه برلين در آلمان، مدتي است مشغول تحقيق بر روي عوامل موثر در بروز كم‌كاري غده تيروييد است.
اين گروه در آخرين مقاله خود در سال ۲۰۰۵ميلادي عنوان مي‌كند كه كم كاري غده تيروييد پيامد يك اختلال ژنتيكي است.
در اين تحقيق چهار كودك از دو خانواده متفاوت و از دو نقطه مختلف دنيا بررسي شده‌اند. دو كودك از خانواده‌اي درعربستان سعودي و دو كودك از خانوده‌اي در ايرلند و اين كودكان همگي مبتلا به كم كاري تيروييد بوده‌اند.
بررسي و تحقيق ژنتيكي كه روي اين كودكان انجام گرفته است نشان مي‌دهد يك اشكال ژنتيكي ميان اين كودكان مشترك است و اين اشكال كوچك ژنتيكي سبب مي‌شود ميزان عنصر سلنيوم در خون كاهش يابد و اين كمبود با كم كار شدن غده تيروييد ارتباط مستقيم دارد.
“سلنيوم” عنصر مهمي است كه ميزان آن در بدن هر فرد تنها در حدود ۱۰تا ۱۵ميلي‌گرم است، اما همين مقدار بسيار ناچيز نقش موثري در كنترل مهمترين فعاليتهاي بدني برعهده دارد.
كمبود سلنيوم قدرت دفاعي بدن را كاهش مي‌دهد و موجب ضعف كار عضلات قلبي مي‌شود كه خطر ابتلا به سكته را افزايش مي‌دهد و ريزش شديد و يكباره موها نيز از پيامدهاي كمبود اين عنصر است.
سلنيوم در حبوبات، خشكبار، فرآورده‌هاي لبني بخصوص پنير، ماهي و گوشت به وفور يافت مي‌شود.
كمبود سلنيوم مشكلي است كه در ارتباط با اختلالات تيروييدي اغلب ناديده گرفته مي‌شود، در حاليكه نقش اين عنصر در كنترل فعاليتهاي تيروييدي به اندازه عنصر “يد” مهم است.
يد از مواد اوليه‌اي است كه در تركيب هورمونهاي تيروييدي شركت مي‌كند.
پيش از اين متخصصان متوجه شده بودند كه كم كاري غده تيروييد تا حد زيادي ريشه ژنتيكي دارد و از اين رو پزشكان توصيه مي‌كنند چنانچه يكي از اعضاي فاميل دچار كم‌كاري تيروييد است، بستگان نزديك او به طور مرتب با آزمايش خون، فاكتورهاي هورموني مربوط به فعاليت غده تيروييد خود را كنترل كنند.