تستوسترون ( Testosterone )، هورمون استروئیدی (آندروژن) تولید شده توسط بافت های اندوكريني خاص (Leydig Cells) در بیضه مردان است. تولید آن توسط هورمون LH تحریک مي شود. تستوسترون در طي یک مکانیسم بازخورد منفی كار مي كند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، تستسترون از هورمونهای مهم موجود در بدن زن و مرد میباشد که اثرات آندروژنیک (جنسیتی) و آنابولیک (سازنده، رشد دهنده) دارد.
تولید تستوسترون پیش از دو ماهگی جنین در رحم مادر آغاز گشته و در تعیین نرینگی یا مادینگی آن نقش دارد.
تولید این هورمون در دوره بلوغ جنسی افزایش یافته و عامل اصلی تغییرات فیزیکی این دوران بهشمار میآید.
به طور متوسط بدن هر مرد ۲۰ برابر بیشتر از بدن هر زن تستوسترون تولید میکند هرچند به دلیل متابولیسم بیشتر سطح پلاسمایی این هورمون در مردان فقط هفت برابر زنان است..
تستوسترون از هورمون هاي استروئيدي بدن است كه ساختمان اصلي سازنده آن را كلسترول تشكيل مي دهد.
با افزایش تستوسترون، LH کاهش می یابد، در حالی که افزایش LH باعث کاهش تستوسترون مي شود. سطوح تستوسترون روزانه است، اوج آن در ساعات اولیه صبح (حدود 4:00 تا 8:00)، و پایین ترین سطح آن در غروب (حدود 4:00 تا 8:00 بعد از ظهر) است.
تستوسترون همچنين توسط غدد آدرنال در هر دو جنس مرد و زن، و در مقادیر کم توسط تخمدان ها در زنان، توليد مي شود. در زنان، تستوسترون به استرادیول (هورمون جنسی اصلی در زن) تبدیل مي شود.
آزمايش تستوسترون ( Testosterone ) با نام هاي متعارف Total testosterone نیز خوانده می شود
علت درخواست تست
اين تست برای تشخیص بيماري هاي مختلف در مردان، زنان و پسران، شامل بلوغ تأخیري یا زودرس در پسران؛ کاهش میل جنسی در مردان و زنان؛ اختلال نعوظ در مردان؛ ناباروری در زنان و مردان؛ تومور بیضه در مردان؛ اختلالات هیپوتالاموس و یا هیپوفیز، و پرمويي و بروز صفات مردانه در دختران و زنان؛ برای تعیین سطح غیرطبیعی تستوسترون در مردان و زنان درخواست مي شود.
سطح غیرطبیعی در مردان، ممکن است به توضیح مشکل نعوظ (اختلال نعوظ) ، ناتوانی در باردار كردن شریک زندگی (ناباروری)، بلوغ زودرس یا تأخیري؛ و در زنان، ظهور ویژگی های فیزیکی مردانه (بروز صفات مردانه)، ناتوانی در باردار شدن و به عنوان شاخصي برای سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) كمك كند.
اگر بيمار مرد است و پزشک فکر می کند که بيمار ممکن است نابارور باشد، یا اگر بيمار قادر به رسيدن به، یا حفظ نعوظ نمي باشد؛ اگر بيمار پسري با بلوغ زودرس یا تأخیري است؛ اگر بيمار مؤنث است، اما دارای صفات مردانه، مانند صدای بم یا موی زياد بدن (پرمويي) مي باشد، یا آمنوره دارد، یا نابارور است، اين تست درخواست مي شود.
در چه شرایطی تست افزایش می یابد
تستوسترون بعد از ورزش افزایش مي يابد. در مردان با تومور بیضه؛
تومورهای آدرنال که تستوسترون تولید مي كنند؛ استفاده از آندروژن ها (كه استروئیدهای آنابولیک نيز ناميده مي شوند)؛ بلوغ زودرس با علت ناشناخته در پسران؛ پرکاری تیروئید؛ هیپرپلازی مادرزادی آدرنال و در زنان، با سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)؛ تخمدان یا تومور غده آدرنال؛ هیپرپلازی مادرزادی آدرنوكورتيكال افزايش مي يابد.
در چه شرایطی تست کاهش می یابد
تستوسترون با افزايش سن در مردان؛ بیماری های هیپوتالاموس و یا هیپوفیز؛
بیماری های ژنتیکی که می توانند باعث کاهش تولید تستوسترون در مردان جوان شوند (سندروم هاي کلاین فلتر، Kallman، و Prader-Willi)، یا ناتواني بیضه و ناباروری (در دیستروفی میوتونیک، شکلی از دیستروفی عضلانی)؛ تولید ناقص تستوسترون به دلیل آسیب رساندن به بیضه ها، مانند اعتیاد به الکل، صدمه فیزیکی و یا بیماری های ویروسی مثل اوریون و بيماري كبدي كاهش مي يابد.
تست هاي تكميلي
FSH, LH, SHBG, DHEAS, Free and bioavailable testosterone (see FAQ section), Estradiol (see Estrogen), DHT, Gonadotropin-releasing hormone
طریقه جمع آوری نمونه
نمونه خون از طريق فروبردن سوزن داخل ورید بازو به دست مي آيد
تشخیص های افتراقی
آمادگي بيمار
آمادگي خاصي لازم نيست؛ عدم انجام ورزش سنگين
زمان نمونه گيري
محدوده مرجع (نرمال رنج) وابسته به جنس زن/مرد
نوع نمونه
نمونه خون از ورید بازو
بهترین زمان نمونه گیری
تداخلات دارويي
داروهايي شامل آندروژن ها و استروئیدها، می توانند سطح تستوسترون را کاهش دهند.
داروهايي مانند داروهای ضد تشنج، باربیتورات ها و کلومیفن می توانند سطح تستوسترون را افزایش دهند.
زنانی که تحت درمان با استروژن هستند، ممکن است میزان تستوسترون افزایش يافته داشته باشند.