سرخك و سرخجه دو بيماري مهم و خطرناك ويروسي هستند كه عوارض مهلكي را به دنبال دارند، واكسيناسيون عليه اين دو بيماري ميتواند براي مدت طولاني حتي تمام عمر مصونيت ايجاد نمايد.
با توجه به اينكه واكسنهاي سرخك و سرخجه هر دو از ويروس زنده ضعيف شده است احتمال بروز عوارض وجود دارد.
در مورد سرخجه ميتوان به ويرمي، تب، آدنوپاتي، آرتريت،آرترالژي و در سرخك به تب ، راش گذرا، تحريك پذيري،خواب آلودگي، كنژنكتيويت و اختلال عملكرد دستگاه عصبي مركزي اشاره كرد.
دكتر پرويز وحداني در يك تحقيق با هدف بررسي انواع عوارض ناشي از اين دو واكسن در گروههاي سني و جنسي مختلف در سال ۲ ، ۸۲ميليون و ۴۹۱۷۰نفر از واجدين شرايط دريافت واكسن سرخك و سرخجه در گروه سني ۵تا۲۵ سال تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي را مورد بررسي قرار داد.
از اين تعداد ۹۵۵هزار و ۹۸۹نفر يعني ۴۶/۶درصد زن و يك ميليون و ۹۳۱۸۱نفر يعني ۵۳/۴درصد مرد بودند.
آموزشهاي لازم از نظر عوارض و نحوه پيگيري آنها به افراد داده شد.
سپس يك گروه آموزش ديده ۴۸نفره از پزشكان و پرستاران در قالب ۳۰ تيم عوارض از زمان تزريق واكسن تا يك ماه بعد از آن بررسي كردند.
در نهايت در ۴۷۵نفر از دريافتكنندگان واكسن ۲۶نوع عارضه مشاهده شد كه در اين ميان ۳۱۲نفر يعني ۴۶/۶درصد زن و ۱۶۳نفر يعني ۳۴/۵درصد مرد بودند.
اين تحقيق نشان داد نسبت ابتلا زن به مرد ۲/۲برابر بود. در كل، عوارض به جزء تشنج در زنان شايعتر از مردان بود.از نظر تعداد عوارض نيز زنان بيش از مردان عارضه از خود نشان دادند.
بر اساس نتايج اين تحقيق شايعترين عوارض تهوع و استفراغ ۱۸۸مورد با فراواني ۳۹/۵درصد، كهير و خارش ۱۰۱مورد ( ۲۱/۱درصد) و سردرد ۸۵مورد ( (۱۷/۸درصد بودند.
از ديگر عوارض مهم مشاهده شده ميتوان به يك مورد آنافيلاكسي، دو مورد انسفالوپاتي در روز هشتم ،نه مورد تشنج در ۴۸ساعت اول ،يك مورد فلج شل حاد بالا رونده در روز سوم ، ۱۵مورد كنژكتيويت و دو مورد ترومبوسيتوپني اشاره كرد.
همچنين عوارضي همچون تب،راش،كهير و خارش ،لنفادنوپاتي،گلو درد، بيقراري و اسهال در كودكان شايعتر از بزرگسالان بوده و سردرد،آرتر الرژي و عوارض آنافيلاكتوئيد مثل افت فشار خون و تنگي نفس در بزرگسالان شايعتر بود.
در مجموع عوارض مشاهده شده نسبت به مطالعات قبلي بسيار كمتر بود كه اين را ميتوان ناشي از اثر حجم نمونه يا كم اهميت قلمداد شدن عوارض مانند تب به دنبال واكسيناسيون دانست.
در ضمن كمتر بودن ميزان تب و راش گذرا در ميان دريافتكنندگان واكسن ميتواند ناشي از ايمن بودن بسياري از افراد واكسينه شده نسبت به اين بيماريها به دنبال تلقيح واكسن يا ابتلاي قبلي آنها باشد.
تحقيق دكتر “پرويز وحداني” دانشيار بيماريهاي عفوني و گرمسيري دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در هفدهمين كنگره جامعه پزشكان متخصص داخلي ايران ارايه شد.
هفدهمين كنگره جامعه پزشكان متخصص داخلي ايران ۲۵تا ۲۸ارديبهشت ماه سال جاري در سالن همايشهاي رازي تهران برگزار شد.