سایت پزشکان بدون مرز دارو، درمان، بیماری، علمی
پنجم تیرماه برابر با ۲۶ژوئن است. ۷۲سال پیش در چنین روزی “کارل لنداشتاینر”، پاتولوژیست و ایمنی‌شناس اتریشی چشم از جهان فروبست. لنداشتاینر، برنده جایزه نوبل پزشکی سال ۱۹۳۰است که این جایزه را به دلیل کشف گروه‌های خونی اصلی و تکمیل سیستم گروه‌بندی ( (ABOدریافت کرد.
او نشان داد که در صورت ترکیب و آمیختن خون‌های گروه‌های متفاوت با همدیگر، حرکت گلبول‌های قرمز خون که حامل اکسیژن‌اند کند می‌شود و اثرهای مرگباری به دنبال دارد.
اهمیت این کشف به گونه‌ای است که سالروز تولد این دانشمند به نام روز جهانی اهداکننده خون ( (WBDDنامگذاری شده‌است.
گروه‌های خونی براساس ساختمان شیمیایی موجود در سطح گلبول‌های قرمز به چهار گروه A,B,AB,Oتقسیم شده‌است. بدین ترتیب هر گروه خونی مختصاتی دارد و نباید به انسانی دیگر با گروه خونی نامتجانس تزریق شود. اما گروه Oرا به علت ساختمان خاص گلبول‌های آن که نه ضد Aو نه ضد Bهستند می توان به تمام گروه‌های چهارگانه تزریق کرد و از این رو گروه Oرا اصطلاحا ” گروه‌دهنده همگانی ” می‌نامند.
گفته می‌شود نخستین انتقال خون موفقیت‌آمیز، حدود سال ۱۶۳۰میلادی توسط “ریچارد لور”، و بین دو سگ انجام شد. لور، یک کالبدشناس بود و هر دو حیوان زنده ماندند.
نخستین انتقال خون ثبت شده به انسان را دکتر ” ژان باپتیست دنیس” فرانسوی در سال ۱۶۶۷انجام داد.
نخستین بیمار دنیس پسر نوجوانی بود با تب بسیار شدید که به طور معجزه -آسایی جان سالم به در برد. به او ۰/۲۵لیتر خون بره تزریق شد با این حال بیمار بعدی دنیس این قدر خوش شانس نبود.
“آنتونی موروی”، خدمتکاری جوان بود که به خاطر درمان جنونش به او خون گوساله تزریق کردند .
نخستین انتقال خون برای آنتونی تاثیری مثبت داشت اما او بعد از دومین بار تب کرد و مرد.بیوه موروی، به اتهام سهل انگاری از دنیس شکایت کرد و دنیس هم او را به اتهام زدن تهمت به دادگاه کشاند.
به دنبال این ماجرا انتقال خون در بیشتر قسمت‌های اروپا ممنوع شد تا اینکه “کارل لنداشتاینر”اتریشی گروه‌های خونی اصلی را تشخیص داد.
همچنین کشف فاکتور Rhنیز از جمله کارهای لنداشتاینر، محسوب می‌شود.
Rhیکی از آنتی ژن‌های روی گلبول‌های قرمز است که در تعیین گروه‌های خونی موثر است.
آنتی ژن‌های متفرقه زیادی وجود دارد که Rhاز مهمترین این آنتی ژن ها محسوب می‌شود.