سایت پزشکان بدون مرز دارو، درمان، بیماری، علمی
پنجم تيرماه برابر با ۲۶ژوئن است. ۷۲سال پيش در چنين روزي “كارل لنداشتاينر”، پاتولوژيست و ايمني‌شناس اتريشي چشم از جهان فروبست. لنداشتاينر، برنده جايزه نوبل پزشكي سال ۱۹۳۰است كه اين جايزه را به دليل كشف گروه‌هاي خوني اصلي و تكميل سيستم گروه‌بندي ( (ABOدريافت كرد.
او نشان داد كه در صورت تركيب و آميختن خون‌هاي گروه‌هاي متفاوت با همديگر، حركت گلبول‌هاي قرمز خون كه حامل اكسيژن‌اند كند مي‌شود و اثرهاي مرگباري به دنبال دارد.
اهميت اين كشف به گونه‌اي است كه سالروز تولد اين دانشمند به نام روز جهاني اهداكننده خون ( (WBDDنامگذاري شده‌است.
گروه‌هاي خوني براساس ساختمان شيميايي موجود در سطح گلبول‌هاي قرمز به چهار گروه A,B,AB,Oتقسيم شده‌است. بدين ترتيب هر گروه خوني مختصاتي دارد و نبايد به انساني ديگر با گروه خوني نامتجانس تزريق شود. اما گروه Oرا به علت ساختمان خاص گلبول‌هاي آن كه نه ضد Aو نه ضد Bهستند مي توان به تمام گروه‌هاي چهارگانه تزريق كرد و از اين رو گروه Oرا اصطلاحا ” گروه‌دهنده همگاني ” مي‌نامند.
گفته مي‌شود نخستين انتقال خون موفقيت‌آميز، حدود سال ۱۶۳۰ميلادي توسط “ريچارد لور”، و بين دو سگ انجام شد. لور، يك كالبدشناس بود و هر دو حيوان زنده ماندند.
نخستين انتقال خون ثبت شده به انسان را دكتر ” ژان باپتيست دنيس” فرانسوي در سال ۱۶۶۷انجام داد.
نخستين بيمار دنيس پسر نوجواني بود با تب بسيار شديد كه به طور معجزه -آسايي جان سالم به در برد. به او ۰/۲۵ليتر خون بره تزريق شد با اين حال بيمار بعدي دنيس اين قدر خوش شانس نبود.
“آنتوني موروي”، خدمتكاري جوان بود كه به خاطر درمان جنونش به او خون گوساله تزريق كردند .
نخستين انتقال خون براي آنتوني تاثيري مثبت داشت اما او بعد از دومين بار تب كرد و مرد.بيوه موروي، به اتهام سهل انگاري از دنيس شكايت كرد و دنيس هم او را به اتهام زدن تهمت به دادگاه كشاند.
به دنبال اين ماجرا انتقال خون در بيشتر قسمت‌هاي اروپا ممنوع شد تا اينكه “كارل لنداشتاينر”اتريشي گروه‌هاي خوني اصلي را تشخيص داد.
همچنين كشف فاكتور Rhنيز از جمله كارهاي لنداشتاينر، محسوب مي‌شود.
Rhيكي از آنتي ژن‌هاي روي گلبول‌هاي قرمز است كه در تعيين گروه‌هاي خوني موثر است.
آنتي ژن‌هاي متفرقه زيادي وجود دارد كه Rhاز مهمترين اين آنتي ژن ها محسوب مي‌شود.